Wat de Corona-crisis ons leert over verandermanagement voor Zorg en Bedrijfsleven

Corona bij zonsverduistering

Aangekondigde crisis

Ondanks de alarmerende berichten uit China heeft het Corona-virus ons allemaal overvallen. De verhalen uit Wuhan domineerden het nieuws maar in onze contreien was het business as usual. Tot bleek dat skivakanties en carnaval niet zo onschuldig waren, tot bleek dat Italië in een sneltreintempo overspoeld werd en het zorgsysteem daar onder de druk bezweek.

Laat maar daadkrachtig

Onze beleidvoerders en zorgorganisaties reageerden misschien laat, maar wel met een daadkracht die ik in 20 jaar zorg nooit heb gezien. Dit verdient lof en is ook een eye-opener voor verandermanagement. Onder druk is veel mogelijk en ontstaat initiatief, creativiteit en samenhorigheid bij medewerkers in alle lagen.

Snelle verandering

Op een week en een paar dagen tijd slaagde men erin om binnen ziekenhuizen en zorgstelsels, over organisatiemuren heen, samen te werken om veranderingen te ontwikkelen én te implementeren mét draagvlak!

  • De kritische capaciteit werd fors uitgebreid – vb: 50% meer IC-bedden
  • Nieuwe processen werden geïmplementeerd – vb: Triage bij de Spoed
  • Praktische oplossingen voor tekorten uitgewerkt – vb: Steriliseren van mondmaskers op CSA
  • Medewerkers opgeleid – vb: IC-vaardigheden
  • Nieuwe werkmethodes ingevoerd – vb: video-meetings
  • Regionaal en nationaal capaciteitsmanagement
  • Vrijwilligerswerking

Lessons learned

Welke zijn nu de condities geweest die ervoor gezorgd hebben dat deze veranderingen zo snel en met zoveel draagvlak zijn gerealiseerd? Enkele kenmerken:

  • Het gemeenschappelijk doel is duidelijk
  • De opdracht wordt helder geformuleerd
  • De kaders en beperkingen zijn bekend
  • Persoonlijke belangen worden ondergeschikt
  • Communicatie
  • Alle stakeholders worden betrokken
  • Multidisciplinaire teams werken samen
  • Snelle implementatie en bijsturen wat nog beter kan

Het zijn uitzonderlijke omstandigheden die hopelijk snel verdwijnen en niet terugkeren. Maar de genoemde condities kunnen ook gecreëerd worden om andere veranderingen te organiseren. Het zijn belangrijke lessen die we kunnen toepassen bij verandermanagement in de Zorg en in het Bedrijfsleven.

Applaus

Tevens is het opvallend hoe zorgverleners nu met nog extra gedrevenheid aan de slag gaan. Het feit dat dit echt de kern van hun vak is en dwars door alles heen gaat, maakt dat de extra inspanning die nu gevraagd wordt mogelijk is. Het verdiende applaus en de maatschappelijke erkenning van het belang van hun werk geeft hen daarbij een steun in de rug.

Over enkele weken of maanden, wanneer de crisis voorbij zal zijn, zal het respect en de waardering hopelijk nog lange tijd overeind blijven. Het is alvast een positief gevolg van deze pandemie.

Impulse – verandermethode

 “Vandaag beter dan gisteren, morgen beter dan vandaag” is een slogan die we bij EXIN ter harte nemen. We denken kritisch na over onze eigen prestaties en ons eigen handelen om onze dienstverlening dag na dag te verbeteren.

De veranderlessen uit deze crisis laten ons weer nadenken over ons vak en hoe we onze aanpak nog kunnen verbeteren.

Kets de Vries beschreef in het boek “Mentaliteitsverandering in Organisaties” een 3 tal vereisten voor persoonlijke verandering en daarmee ook voor organisatie verandering:

  • Kristallisatie van ontevredenheid. Onderzoeken naar persoonlijke verandering concluderen dat een sterke mate van stress een belangrijke stimulans is om tot gedragsverandering te komen.
  • De focus gebeurtenis. De bekende “druppel die de emmer doet overlopen”. The burning platform dat verandering initieert.
  • De openlijke verklaring. Het publieke commitment om er nu iets aan te doen.

Onze consultants weten dat veranderen moeilijk is. Ook al bestaat de gemeenschappelijke noodzaak, heeft men goede intenties en is de logica aantoonbaar, de weerstanden blijven. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat dit in vele gevallen te wijten is aan de informele onderstroom: de ongeschreven relaties, processen en systemen die ervoor zorgen dat persoonlijke belangen in stand worden gehouden.

Daarom gebruiken we de Impulse-methode (mede ontwikkeld door Cees Min o.a. gastdocent op Nyenrode en aan MIT te Boston. Auteur van diverse managementboeken.) De methode is gebaseerd op inzichten uit de Neuropsychologie, Behaviorisme en Cognitieve Gedragsontwikkeling.

Impulse is daarbij krachtiger dan andere verbeterprogramma’s die vaak vastlopen op persoonlijke belangen. Impulse is een krachtige methode om snel (binnen één dag) met eigen medewerkers de informele krachten die verandering in de weg staan te identificeren, te beheersen en bij te sturen. Het resultaat: commitment bij alle betrokkenen voor het realiseren van het gewenste bedrijfsresultaat, onder de randvoorwaarde dat de opdrachtgever automatisch akkoord is met  de bedachte oplossing zolang deze binnen de verstrekte kaders past.